• Partnergeweld

    1. Wat is partnergeweld?

    Partnergeweld is een geheel van gedragingen, handelingen en houdingen van één van de partners of ex-partners, die erop gericht is de andere (ex-)partner te controleren en te domineren. Het omvat fysieke, psychische, seksuele en economische agressie, bedreigingen of geweldplegingen die zich herhalen of kunnen herhalen en die de integriteit van de ander aantasten.

    Dit geweld treft niet alleen het slachtoffer, maar ook de andere familieleden, waaronder de kinderen. Bij partnergeweld gaat het om structureel geweld tussen partners of ex-partners.

  • 2. Welke profielen zijn er?

    Er zijn twee hoofdprofielen te onderscheiden.

    1. Intiem terrorisme
    Intiem terrorisme is een sterk controlerende vorm van partnergeweld. Het geweld is eenzijdig en macht en controle spelen een belangrijke rol. Het is doorgaans de man die ernstig en langdurig de vrouw op allerlei manieren controleert en geweld gebruikt om zijn macht te behouden. Op verschillende manieren wordt de vrouw zeggenschap ontzegd en wordt zij geïsoleerd van haar familie en sociale omgeving. Er is vaak sprake van een traditioneel beeld van man-vrouwverhoudingen.

    2. Situationeel geweld
    Situationeel geweld is partnergeweld dat alleen onder bepaalde omstandigheden of in bepaalde situaties voorkomt. Binnen situationeel geweld bestaat een grotere variëteit dan bij intiem terrorisme. Het kan gaan om min of meer incidenteel geweld, waarbij beide partners geweld gebruiken, zonder dat er sprake is van macht en controle over de ander en zonder dat de controle toeneemt of het geweld escaleert. Ook kan situationeel geweld bestaan uit chronisch geweld, waarbij bepaalde stressfactoren een rol spelen, bijvoorbeeld alcoholgebruik of het ontbreken van agressieregulering of communicatievaardigheden.

    Bij situationeel geweld wordt gekeken of er sprake is van macht en controle over de ander en een escalerend patroon van geweld en/of controle. Maar deze tweedeling is te ongenuanceerd. Er kan sprake zijn van gewelddadig verzet. Dit ontstaat na een (lange) periode van geweld. Er breekt er iets bij het slachtoffer en deze verzet zich met geweld tegen de agressie. Het geweld wordt dan niet ingegeven door het willen beheersen en controleren van de ander. Ook kan sprake zijn van wederzijdse gewelddadige controle; beide partners willen controle uitoefenen over de andere partner.

     

    Vanuit dit onderscheid worden vier profielen van gewelddadige interactie onderscheiden.

    1. Intiem terrorisme
    Intiem terrorisme is een sterk controlerende vorm van partnergeweld, waarbij het geweld eenzijdig is en macht en controle een belangrijke rol spelen (zie verder bij hoofdprofielen).

    2. Veel voorkomend partnergeweld
    Veel voorkomend partnergeweld is geweld, waarbij beide partners geweld gebruiken, zonder dat er sprake is van macht en controle over de ander en zonder dat de controle toeneemt of het geweld escaleert. 

    3. Gewelddadig verzet
    Gewelddadig verzet ontstaat na een (lange) periode van geweld. Er breekt er iets bij het slachtoffer en deze verzet zich met (veel) geweld tegen de agressie. Het geweld wordt dan niet ingegeven door het willen beheersen en controleren van de ander.

    4. Wederzijdse gewelddadige controle
    Wederzijdse gewelddadige controle is geweld waarbij beide partners controle willen uitoefenen op de andere partner.

  • 3. Welke vormen zijn er?

    Lichamelijke mishandeling
    De partner verwonden of toe staan dat de partner wordt verwond, anders dan ten gevolge van een ongeluk.
    Voorbeelden van lichamelijke mishandeling:

    • Slaan, stompen, schoppen, afranselen.
    • Verbranden, verstikken, wurgen.
    • Verwonden met mes.
    • Branden met sigaretten.
    • Breken van ledematen.

    Psychische mishandeling
    De partner schade toebrengen aan zijn psychische en emotionele welzijn.
    Voorbeelden van psychische mishandeling zijn:

    • Vernederen, kleineren.
    • Schelden, dreigen.
    • Onthouden van contact met anderen.

    Seksuele mishandeling
    Seksueel contact tegen de vrije wil van de partner hebben of pogen te hebben, ter bevrediging van de eigen seksuele gevoelens, en/of uit geldelijk gewin.
    Voorbeelden van seksueel misbruik zijn:

    • Seksuele intimidatie.
    • Verplicht kijken naar porno.
    • Aanranding, verkrachting en uitbuiting of het toestaan hiervan waarbij genitaal contact plaatsvindt.
    • Aanranding en uitbuiting of het toestaan hiervan waarbij geen genitaal contact plaatsvindt (ongepast kussen, strelen van borsten).

  • 4. Hoe vaak komt partnergeweld voor?

    Uit onderzoek naar de omvang van huiselijk geweld  blijkt dat er jaarlijks in Nederland minstens 200.000 volwassenen slachtoffer worden van partnergeweld. Het gaat daarbij om ernstige vormen van geweld zoals fysiek en seksueel geweld of herhaalde incidenten van psychisch geweld. 6% van de volwassen bevolking heeft de afgelopen vijf jaar te maken gehad met ernstige vormen van partnergeweld. Vrouwen zijn significant vaker slachtoffer dan mannen.

    Ruim 60% van het huiselijk geweld betreft partner- of ex-partnergeweld. Geweld in relaties kent meestal een geleidelijke opbouw. Vrouwen (60%) worden daarvan vaker slachtoffer dan mannen (40%). Als rekening gehouden wordt met de ernst van het geweld en het structurele karakter van het geweld zijn vrouwen ook vaker slachtoffer van partnergeweld dan mannen. Mannen worden vaker slachtoffer van geweld dat gepleegd wordt door een broer of een andere persoon in de huiselijke kring.